تیونینگ هنگ درام | ساز هندپن چگونه کوک میشود؟

تیون بودن و تیونینگ هنگ درام یکی از سوالات اساسی در مورد این ساز جادویی است. می‌توان به جرات گفت هنگ درامی که تیون نباشد، سازیست که تنها از لحاظ ظاهر مشابه هنگ درام است. بنابراین حتما هنگام خرید به تیون بودن ساز توجه کنید. در این مقاله به شما توضیح خواهیم داد که تیونینگ هنگ درام به چه معناست.

تیونینگ هنگ درام ( هندپن ) چیست؟

از لحاظ ساخت و تیونینگ هنگ درام یکی از پیچیده‌ترین سازهای موسیقی به شمار می‌آید. به طور کلی وقتی شما بر روی فلز یا اجناس فلزی مانند قابلمه ضربه میزنید، صدای ساده و فلز به گوش می‌رسد که اصلا قابل تحمل و گوش نواز نیست. اما وقتی بر روی نت‌های ساز هنگ درام ضربه می‌زنید صدایی شگفت انگیز نظر همه را جلب می‌کند. به صدای برآمده از هنگ درام در انگلیسی Timbre  میگویند. مساله اینجاست که چرا این اتفاق رخ می‌دهد؟ وقتی شما بر روی قابلمه ضربه میزنید، تنها صدای یک نت موسیقیایی به گوش می‌رسد، اما وقتی روی ساز هنگ درام ضربه میزنید شما آوا و صدایی تشکیل شده از سه نت را همزمان می‌شنوید. در حقیقت در هنگ درام صدای هر نت، ترکیبی از سه نت است که با یک ضربه به صدا در می‌آید. نت اصلی، نت اکتاو و پنج اکتاو تشکیل دهنده آوای یک نت هستند. با توجه به اینکه هر نت به صورت بیضوی است بنابراین نت اصلی روی دیمپل، نت اکتاو روی قطر اصلی و نت پنج اکتاو روی قطر فرعی تیون می‌شود.

این بدان معنی است که صدای ایجاد شده در اثر ضربه، به خاطر لرزش و ارتعاش ایجاد شده در دو محور اصلی بیضی است. اکثر نرم افزارهای تیونینگ مخصوص هنگ درام، دارای سه ردیف است. معمولا ردیف اول از پایین برای نت اصلی، ردیف دوم از پایین برای اکتاو آن نت و ردیف سوم از پایین هم برای پنج اکتاو است.

فرکانس تیون شده هنگ درام

اگر می‌خواهید متوجه شوید که تیون هنگ درام شما بهم خورده یا نه، در ابتدا باید بدانید که ساز شما با چه فرکانسی تیون شده است. به طور کلی 440 هرتز، فرکانس استاندارد و مناسب برای تمامی آلات موسیقی است. اما برخی از سازندگان بر حسب علاقه، ساز خود را در 432 هرتز تیون می‌کنند. تفاوت این دو بسیار مشهود بوده، معمولا 440 هرتز برای تک نوازی‌ها، هم نوازی‌ با سازهای دیگر ساخته می‌شود، در حالیکه 432 هرتز برای تک نوازی استفاده می‌شود. مطمئنن شما به دفعات صدای هنگ درام تیون شده در فرکانس 440 هرتز را شنیده‌اید. اما اگر صدای هنگ درامی که شنیدید حالت اکو داشته و مانند این بوده که در اتاق خالی نواخته می‌شود، بدانید که در فرکانس 432 هرتز تیون شده است. نت A4 به عنوان نت پایه 440 هرتزی استفاده می‌شود و بقیه نت‌ها به ترتیب با آن چیده می‌شوند.

جنس صدای اسکیل‌ها بر اساس نت پایه

نوع ماژور و مینور بودن نت پایه تاثیر بسیاری در جنس صدای اسکیل دارد. در حالت کلی اگر بخواهیم بگوییم که جنس صدای پایه نت‌ها چگونه است، می‌توان به شرح زیر طبقه‌بندی کرد. البته این مساله به صورت نسبی و سلیقه‌ای بوده و زیاد هم دقیق نیست و شما می‌بایست به نسبت مینور، ماژور و ملودی‌های مختلف سنجش نمایید.

 نت  E (می)

اسکیل‌ و ملودی‌ها بر پایه E، شفاف‌ترین اسکیل‌های برآمده از هنگ درام هستند. در این اسکیل، شما به راحتی می‌توانید صدای ارتعاش فلز را بشنوید. بر روی جنس استیل ارتعاش بیشتر بوده، ولی بر روی جنس نیتراید متعادل‌تر است.

نت  A (لا)

اسکیل‌های بر پایه A، بسیار شفاف و نسبت به بقیه نت‌ها بم‌تر است. این اسکیل معمولا روی نیتراید جالب‌تر خواهد بود.

نت  B (سی)

اسکیل‌های برآمده از نت B، بسیار بم هستند. به همراه نت G، تقریبا بم‌ترین صدای موجود هستند. در اسکیل‌های برآمده از این نت ارتعاش فلز صدای بم و خفه داشته و شفاف نیست. اسکیل‌های بر پایه این نت طرفداران خاص خود را دارد و به نظر بر روی استیل دلنشین‌تر خواهد بود.

نت  C (دو)

یکی از اسکیل‌هایی که بسیار شبیه به پیانو بوده، اسکیل‌های برآمده از نت C است. در این نت تقریبا کمترین ارتعاش فلز را خواهید شنید. البته باید در نظر داشت که بعضی از اسکیل‌های برآمده از این نت مثل دو دیز آناسیسکا بم محسوب می‌شوند.

نت  D (ر)

اسکیل‌های برآمده از این نت، دیگر نیاز به تعریف کردن ندارد. صدای بسیار استانداردی دارد و از لحاظ شفافیت صدا، زیر و بمی متعادل است.

روش گوشی برای تشخیص تیونینگ هنگ درام

اولین مرحله برای شناخت تیونینگ هنگ درام ، آشنا بودن به صدای این ساز است. باید صدای برآمده از یک جنس باشد، اما از نت اول به آخر زیرتر گردد. نت‌های بزرگتر صدای بم و نت‌های کوچکتر صدای زیری دارند. جنس صدای هر نت باید از نظر شفافیت و کشش مثل هم باشد. اگر یکی از نت‌ها با دیگری تفاوت نماید، نشان دهنده این است که آن نت تیون نبوده یا تیونینگ مناسبی ندارد. از دیگر مواردی که نشان می‌دهد ساز تیون نبوده، این است که در قسمت کناری یا به اصطلاح حاشیه ساز، صدای نت ادا شود. ساز تیون و دقیق سازیست که به هیچ عنوان در قسمت حاشیه آن نباید هیچ نتی بصدا در بیاید. حالا انگشت خود را بر روی محور بزرگترین فیلد هر نت بگذارید و یکبار ضربه بزنید. سپس دوباره انگشت خود را بر روی محور کوچکتر تنفیلد Tonefield قرار دهید. اگر انگشت خود را در هر یک از قطرها گذاشتید و صدای نت ایجاد شد، تیونینگ نت بهم خورده است. در هم تنیدگی نت‌ها در ساز از دیگر مواردی است که نشان می‌دهد تیونینگ هنگ درام بهم خورده است. یعنی با ضربه زدن به یک نت، نت کناری نیز به ارتعاش دربیاید. البته این عمل تا حد کمی در سازها قابل مشاهده است که طبیعیست و یا در سازهای جنس استیل بیشتر به چشم می‌آید. در حالت ایده‌آل و در تیون مناسب باید هر نت هنگ درام صدای خودش را ایجاد کرده و با نت‌های کناری همپوشانی نداشته باشد. این عمل نشان دهنده این است که تیونینگ هنگ درام شما از دست رفته یا به خوبی تیون نشده است.

روش استفاده از نرم‌افزارها برای تشخیص تیونینگ هنگ درام

به طور کلی روش گوشی برای تشخیص تیونینگ هنگ درام سخت بوده و در صورتیکه نتوانستید، بهترین راه جایگزین، استفاده از نرم افزار است. نرم افزارهای مختلفی برای این کار ساخته شده و در بازار موجود است. یکی از بهترین نرم افزارها که حتی سازندگان هنگ درام با آن کار میکنند Linotune است. این نرم افزار رایگان نیست ولی با پرداخت مبلغی اندک می‌توانید آن را در ویندوز، IOS و اندروید استفاده کنید. این نرم افزار به خوبی کالیبره شده و با دقت بسیار بالایی وضعیت تیونینگ هنگ درام شما را چک میکند. یکی دیگر از بهترین نرم افزارهای موجود، که می‌توانید به صورت رایگان از Appstore یا Googleplay دریافت نمایید A Tuner Lite است. Soundcorset هم نرم افزار بسیار خوبی در این زمینه است. این نرم افزارها را روی گوشی خود نصب و گوشی خود را در جای مناسبی قرار بدید و در سکوت محض روی نت‌های هنگ درام خود تست نمایید.