آکورد یا هارمونی یکی از مهمترین بخشها در تئوری موسیقی میباشد. به دلیل کاربرد فراوان این بخش، توصیه میکنم قبل از شروع مبحث آکورد، حتماً فواصل موسیقی را برای آهنگهای بی کلام آموخته باشید. اگر نمیدانید فاصله ( Interval ) چیست و انواع آنها کدامند، وارد مبحث آکورد شناسی نشوید !
اما در کل، برای آشنایی بیشتر با آکوردها در موسیقی، توصیه میکنم در این مقاله همراه من باشید ...
آکورد چیست؟
از نواختن همزمان ( هم صدایی ) حداقل دو نت یا بیشتر، آکورد به وجود میآید. اگر این نتها همزمان نباشند، دیگر آکوردی تشکیل نخواهد شد و به آن آرپژیو یا آرپجیو ( Arpeggio ) میگویند.
فرض کنید انگشتان دست شما، یکی در میان ( یعنی انگشت 1 یا شست، انگشت 3 یا میانی و انگشت 5 یا همان انگشت کوچک ) نتهای سازتان ( مثلاً پیانو ) را بنوازند. اگر این نتها، همزمان ( در یک لحظه، بدون وقفه ) باهم نواخته شوند، آکورد سه صدایی، به وجود میآید. اما اگر همین سه انگشت، نتها را بنوازند، اما این بار، یکی یکی، بنوازند، دیگر آکورد نیست و آرپجیو خواهد بود.
برای درک بهتر، سادهترین مثال آرپجیو برای پیانو، ابتدای آهنگ خوابهای طلایی، اثر جواد معروفی است. برای گیتاریستها، یکی از مهمترین آرپجیوها، آهنگ Nothing Else Matters از کارهای Metallica مثال بسیار خوبی است برای آرپجیو.
در این متن لازم بود، اول تفاوت اصلی آکورد و غیر آکورد مشخص شود. این سادهترین تعریف از آکورد بود. حالا به انواع آکورد بپردازیم ...
انواع آکورد در موسیقی
همان طور که در بالا اشاره شد، آکوردها حداقل باید 2 نت داشته باشند. در مثال بالا، به آکورد سه صدایی هم، اشارۀ کوتاهی شد. اما آکورد، میتواند بیشتر از سه نت هم داشته باشد. مثلاً آکوردهای 7 که دارای 4 نت هستند. حتی گاهی همۀ انگشتان یک دست، مشغول نواختن یک آکورد هستند. آکوردهایی داریم، مثل آکورد 13، که حتی دارای 7 نت هستند! یعنی انگشتان یک دست هم برای نواختن آن کافی نیست!
بر خلاف شکل ظاهری پیچیدۀ آکوردها، یادگیری آنها بسیار ساده است، البته اگر به صورت اصولی و صحیح آموزش ببینید. در عین سادگی، همان طور که اول این متن اشاره شد، بسیار مهم و کاربردی است ( برای همهی موزیسینها ).
کدام آکوردها را نیاز است بشناسیم؟
اگر یک موزیسین معمولی هستید، یا همراه با خواندن ( مخصوصا در موسیقی پاپ ) از پیانو یا گیتار استفاده میکنید، شاید دانستن آکوردهای ماژور و مینور برایتان کافی باشد، چرا که اکثر قطعات با همین آکوردها ساخته شدند. اگر بخواهید یک قدم در حرفهایتر شدن بردارید، شاید دانستن آکوردهای 7 هم برای شما لازم باشد.
اما اگر سطح نوازندگی شما از این بالاتر است، نیاز است اصول بیشتری از آکوردها دانسته و فقط به همین چند مدل بسنده نکنید. برای مثال، نوازندههای موسیقی جز شاید بیش از 30 نوع آکورد را بشناسند و از آن در نوازندگی خود استفاده کنند.
البته اینکه اصول ساخت را بدانید همیشه هم لازم نیست، شاید صرفا حفظ کردن آکوردها هم در مواقع بسیاری به شما کمک کند.